Studio Plastique

Hun voorkeur gaat daarbij uit naar wat door anderen over het hoofd wordt gezien: in Comrades moeten speciaal daartoe ontworpen drinkbekers het overmatig drankgebruik bij jongeren afremmen, door drinken tot een precieus maar omslachtig ritueel te verheffen, terwijl in Man’s Best Friend accessoires voor multifunctionele honden de kwaliteit van de ouderenzorg willen bevorderen. En passant wil het duo ook het hele opvoedkundig systeem blijven herdenken, en de duistere kant van design uitlichten, terwijl het met projecten als Common Sands en Out of the Woods uit vergeten grondstoffen en afval aan de industrie ecologisch verantwoorde alternatieven wil aanreiken in deze barre klimatologische tijden. “De toekomst ligt niet in het aanboren van nog meer nieuwe grondstoffen, maar in het opsporen, zichtbaar maken en herbestemmen van reeds bestaande grondstoffen, die nog overvloedig aanwezig en toch onzichtbaar gebleven zijn.” De ambitie en visie van Theresa en Archibald is als het 360° panoramische uitzicht  dat ze veertien verdiepingen hoog vanuit hun kleine atelier op Brussel hebben: groots en meeslepend. Een portret.

Provocatie

Al van toen Theresa en Archibald in hun eerste gezamenlijk project, Comrades, hun alternatief voor papieren drinkbekers ontwierpen, die naarmate de consumptie vorderde zo onhandelbaar werden, dat ze drinkers aan het denken moesten zetten, spelen ook het plastische en sculpturale een doorslaggevende rol in hun werk, als een tool die eenvoudige producten tot de status van kostbare objecten helpen verheffen, totems, mene tekels of storytellers – een karakteristiek die meteen ook de naam van de studio verklaart: “Bij alles wat we aanpakken stelt zich vóór alles de vraag onder welke omstandigheden we het ons nog zouden kunnen aanmatigen nieuwe producten op de wereld te zetten, “ zegt Archibald. “Hoe dan ook is het ons in de eerste plaats om processen te doen, die we zoveel mogelijk in samenwerking met alle anderen die bij het project betrokken zijn van a tot z en van begin tot eind willen herdenken. Als dat onderweg tot nieuwe objecten moet leiden, moeten die dat hele proces in zich kunnen kristalliseren en uitstralen.” Dat velen intussen op het verkeerde been worden gezet doordat ze plastique in de eerste plaats associëren met het gelijknamige materiaal, dat meer dan welk ander de voorbije eeuw mag hebben beheerst, is mooi meegenomen: “Op dit moment houden we ons zelfs bezig met de vraag hoe je materialen kan creëren die zich na vijf jaar, de periode die heel wat objecten meegaan, automatisch oplossen, zonder dat ze schadelijke sporen achterlaten, als 21ste eeuwse antipoden voor plastic, dat als hét materiaal bij uitstek van de 20ste eeuw vervaardigd werd om een eeuwigheid mee te gaan.”  Studio Anti-Plastique? Enige zin voor provocatie is Studio Plastique niet vreemd.

Alzheimer

Keer op keer stelt het duo ook de algehele staat van Alzheimer of geheugenverlies in de designwereld in vraag die er de voorbije twee eeuwen voor gezorgd heeft dat design steeds weer dezelfde fouten kon blijven herhalen en zo van kwaad naar erger kon evolueren. Zo waren Archibald en Theresa, die in het Duitse Welbsleben geboren werd, een dorpje tussen Leipzig en Hannover, ook naar haar roots teruggekeerd, en de tijd waarin Duitsland nog één gigantisch woud was, en de intussen totaal vergeten techniek van Pine-tapping of harswinning een bloeiende industrie. Op de jongste editie van de Milan Design Week toonden ze de eerste resultaten van Out of the Woods, een project waarin ze die oude techniek weer onder het voetlicht brachten, als een ecologisch alternatief voor de bestaande vormen van bosontginning, die -met alle desastreuse gevolgen vandien - haast zonder uitzondering op bomenkap zijn gebaseerd.

Onzichtbaar

Niet dat het duo louter door nostalgie werd gedreven toen het een aantal ambachtslieden onder de arm nam om de mogelijkheden van harswinning te onderzoeken: “We zijn resoluut toekomstgericht, maar zijn er tevens van overtuigd dat die toekomst niet ligt in het aanboren van nog meer nieuwe grondstoffen. Ons gaat het om het opsporen en herbestemmen van reeds bestaande grondstoffen, die nog overvloedig aanwezig en toch onzichtbaar zijn.” Out of the Woods richtte zich op de wijze waarop het Rosin of hars als bindmiddel kon worden aangewend voor andere natuurlijke grondstoffen als bladeren, naalden en schors, maar ook industriële afval, zoals houtstof of afgekeurd hout.

Holistisch

Het eerste resultaat van het project was een serie dozen die na Milaan ook in het Designmuseum in Gent te zien was, als deel van de Belgium is Design tentoonstelling Generous Nature. “We zijn inmiddels naar niveau twee overgeschakeld, “ zegt Theresa, “ waarbij we specifiek op zoek gaan naar nieuwe toepassingen, met behulp van injection moulding bijvoorbeeld.”  “Ver voorbij die objecten is het er ons echter in de eerste plaats om te doen een alternatieve vorm van bosontginning te bepleiten, “ vult Archibald aan, “Uiteraard kan je daarbij de bomenkap niet integraal door deze nieuwe techniek vervangen. Het is als bij de discussie rond auto’s die op verbrandingsmotoren of electriciteit rijden: de oplossing ligt momenteel niet bij het een of het ander. Onze productietechniek zou echter wel deel kunnen uitmaken van een meer gediversifieerde, evenwichtige, milieuvriendelijke en holistische aanpak van het ecosysteem, die komaf maken met de uitwassen die het gevolg zijn van een eenzijdige focus op boskap. Daar is overleg voor nodig. Vandaar dat we in al onze projecten hopen op zoveel mogelijk gesprekspartners.”

Common Sands

Zoals de naam reeds laat vermoeden had een soortgelijk onderzoek, Common Sands, zich op een andere alomtegenwoordige maar onderschatte grondstof gericht, zand. Met name het zand dat als silicaat in huishoudtoestellen verwerkt zit, en als niet gerecupereerd afvalmateriaal achterblijft, stond centraal. “Door de eeuwen heen, maar vooral in de na-oorlogse jaren hebben we met z’n allen meer dan 50 miljard ton aan afvalmaterialen verzameld, die toekomstige generaties van grondstoffen zou kunnen voorzien, “ zegt Archibald, “Wij hebben ons met Common Sands specifiek op de recuperatie van afvalmaterialen uit keukentoestellen gericht, omdat iedereen daar voeling mee heeft, en specifiek op silicaat, omdat de industrie niet in de recuperatie van dit afvalmateriaal geïnteresseerd is, en het daardoor onzichtbaar blijft. Niet alleen laat het silicaat zich immers moeilijk recupereren, maar de recyclage bemoeilijkt ook de recuperatie van de metalen.” Common Sands bestaat uit een serie glasobjecten -  schotels, schalen, een karaf en glazen - die door recuperatie van het silicaat in huishoudtoestellen werden verkregen, en in hun vorm en kleur juist de ‘mankementen’ in de verf zetten die de industrie ervan weerhouden het silicaat te recycleren. Om de oorsprong van de objecten extra te benadrukken wordt de grootte van elk van de objecten door de grootte van de toestellen bepaald waaruit ze werden gerecupereerd, en kreeg elk van hen die pedigree ingegraveerd, zoals: Fridge Bauknecht KDA2473WS Made in EU, discarded 12/17, transformed 03/18 in Belgium.

Dark Matter

Die drang om die Dark Matter of duistere kant van design te tonen, al die eigenschappen en verbanden van een project die meestal onzichtbaar blijft voor het blote oog, werd recent tijdens de jongste Dutch Design Week nog verder doorgetrokken in een installatie in het Van Abbemuseum die deel uitmaakte van de Geo Design-Junk tentoonstelling, en waarin één van de huishoudtoestellen die silicaat herbergt, de Microwave, vanuit alle mogelijke invalshoeken werd uitgelicht rond een zandtekening die - gezien het verleden en de sculpturale ambitie van het duo- niet toevallig de vorm aannam van een zandtekening en mandala, terwijl de verschillende onderdelen werden uitgelicht als kostbare juwelen.

Prioriteiten

"Intussen zijn we ook met Common Sands op zoek gegaan naar verdere toepassingen, “ zegt Theresa, “zoals glaspanelen”. Dat geen van de projecten van Studio Plastique intussen echter daadwerkelijk tot een echte productie heeft geleid, is een kwestie van prioriteiten en keuzes, zegt Archibald, die al bij zijn afstudeerproject Man’s Best Friend zo verknocht aan dat project was geraakt dat hij het opzetten van een productielijn sterk overwogen had: “Maar dan besef je dat dit je minstens tien jaar van je leven in beslag nemen zal, en dat je intussen niets met al die andere ideeën doen kan.“ “Hoezeer we ook een proces van begin tot eind zouden willen helpen uitbouwen,” besluit Theresa, “zijn we ervan overtuigd dat we momenteel het meest kunnen betekenen als stokebranden en agent-provocateurs die processen op gang trekken, instigators.”