Niko

Maar wat zal die toekomst brengen? Het is een vraag waar de medewerkers bij Niko élke dag mee bezig zijn. “Het wordt almaar moeilijker om de toekomst te voorspellen”, vertelt Luc Meirlaen, Design Director bij Niko. “Ons speelveld is veel breder geworden. Van schakelaars en stopcontacten zo’n honderd jaar geleden heeft ons bedrijf zich op relatief korte tijd uitgebreid naar interfaces, technologie en domotica.” Kortom: de zogenaamde ‘Internet of Things’. Het verbinden van alles wat los of vast aan het huis is verbonden. En met dat groeiend speelveld is ook het scala aan concurrenten uitgebreid. Interessanter geworden, zeg maar. “Wij spelen vandaag in hetzelfde domein als Apple, Amazon en Google.” Allesbehalve kleine start-ups, maar bij Niko werkt dat niet verlammend. Wel integendeel. Al die nieuwe uitdagingen motiveren het bedrijf om vooral niet op de lauweren te rusten. “Wij denken vandaag al hardop na over de bediening van onze producten met gebaren, of zelfs via mind-control. Want welke richting de toekomst ook mag uitgaan, wij moeten zorgen dat we klaar zijn.” Het mag duidelijk zijn: deze honderdjarige is nog zo fris als een hoentje.

Doe als Delvaux

Het waren de broers Alfons en Werner De Backer die in 1919 een handeltje opstartten in schakelaars en stopcontacten. De Eerste Wereldoorlog was net voorbij en de elektriciteit werd stilaan gemeengoed in de Belgische huizen. Al snel groeide het bedrijf uit tot de grootste speler op de Belgische markt. Het wist die positie tot op de dag van vandaag te behouden. En wat het verhaal nog zoveel sympathieker maakt: het is nog steeds een De Backer die aan het roer staat van deze innovatieve onderneming. Jo De Backer is de derde generatie, een ondernemer pur sang die maar één weg ziet, en die is vooruit. In 2008 neemt hij het Deense Servodan over, en in 2014 het Zwitserse Züblin, allebei gespecialiseerd in sensoren. Jo nam de leiding van het bedrijf in 1993 over van zijn vader Joseph en diens broer Leo. Het is trouwens Leo die in de jaren zestig op het lumineuze idee van de Inter 70 komt, de eerste luxe schakelaar van Niko. De legende wil dat Leo De Backer op een avond thuiskomt om zijn vrouw aan te treffen met een gloednieuwe aankoop: een echte Delvaux handtas. Leo reageert droogjes dat hij wel heel veel schakelaars moet verkopen om zo’n handtas te kunnen financieren waarop vrouwlief minstens even droog reageert: ‘Maak de schakelaars dan toch gewoon duurder.” De lancering van de luxueuze Inter 70, die er veel moderner uitziet dan eender welke schakelaar op de markt, is een schot in de roos. En meteen geeft Niko een visitekaartje van formaat af: design laat zich bij het bedrijf voelen tot in de kleinste details van het huis.

Eigen vormentaal

Dat design zeer hoog in het vaandel wordt gedragen in Niko wordt al meteen duidelijk wanneer je het prachtig gerenoveerde bedrijfsgebouw in Sint-Niklaas binnenwandelt. Een ontwerp van Jo Crepain. “Design wordt hier op elk niveau ingezet”, legt Meirlaen met de nodige trots uit. “Zowel voor het visuele plezier van de gebruiker, voor het installatiegemak van de installateur, voor het gebruiksgemak van de eindklant én om onze eigen identiteit neer te zetten.” Dat laatste is een belangrijke oefening die Niko momenteel maakt: hoe willen we onszelf als bedrijf profileren naar de eindklant toe? “In Frankrijk bijvoorbeeld is Niko een sub high end label, terwijl we in Nederland de competitie zich vooral in het goedkope segment afspeelt.”, aldus product manager Stefaan Van Den Broecke. “Vijf tot tien jaar geleden communiceerden wij niet eens rechtstreeks met die eindklant. Maar we zien nu dat mensen willen weten wie het bedrijf is achter hun product. Klanten wéten vandaag veel meer wat er allemaal nodig is en wie de verschillende spelers zijn. Ze verwachten ook dat alles kan. De vraag naar customization klinkt luider dan ooit.” Al ligt dat bij Niko gevoelig. Het is net hun eigenzinnige keuze voor strakke, trendgevoelige vormen en materialen die hen onderscheidt van andere producenten. “Daarom hebben we ook de zogenaamde Niko Hero producten, dat zijn de designs die het dichtst bij ons DNA liggen. Mochten we ooit verdere stappen zetten in die personalisatie-trend, dan kunnen we op die manier onze eigen vormentaal behouden.”

Tussen klant en installateur

De eindgebruiker bij Niko is niet alleen veeleisender geworden, hij of zij wéét wat er technologisch allemaal mogelijk is. “We zien bijvoorbeeld duidelijk dat mensen met onze Niko Home Control graag verschillende sfeersettings willen creëren in huis, de zogenaamde ‘micromoments’”, aldus nog Van Den Broecke. “Ze stemmen de verlichting, de temperatuur, de muziek allemaal af op specifieke tijdstippen of activiteiten in huis.” Al onderschrijft het designteam bij Niko ook een duidelijke tegenreactie. “We zien in zogenaamde slow cabins hoe mensen zich volledig willen afsluiten van alle technologie”, pikt Meirlaen in. “Ook in de particuliere markt zien we een hang naar eenvoud, naar schakelaars die alleen maar aan en uit kunnen. Dus ook aan die klanten moeten we blijven tegemoet komen.” Een dagelijkse strijd tussen eenvoud en vooruitgang, maar ook tussen installateur en eindklant. “Dat laatste is niet altijd evident. Ze hebben andere belangen. De eindklant is trendgevoelig, esthetisch en met een specifiek interieur in gedachten terwijl de installateur vooral een goede kwaliteit wil bieden aan goede prijs en een duidelijke en handige installatie.”

Met onderscheiding

De afgelopen 100 jaar hebben er al heel wat prijzen op de spreekwoordelijke schouw mogen prijken bij Niko. Red Dot awards, iF awards en zelfs recent een ‘Factory of the Future’ award uitgereikt door Agoria. Toch is de Henry van de Velde Company Award extra speciaal. “Het is een erkenning van de design-weg die we de afgelopen 10 tot 20 jaar met ons bedrijf zijn ingeslagen”, aldus Meirlaen. “Intern is het voor ons ook een mooi bewijs van het belang van design voor ons bedrijf. Design wordt altijd al van bij de eerste fase mee in de ontwikkeling van een product betrokken. Waar moeten we naartoe, waar willen we heen? Wij zullen voortdurend het compromis opzoeken met de productie-specialisten. Vandaag maken wij nog deel uit van de marketingafdeling, de droom is uiteraard om ooit een eigen designafdeling op poten te zetten.”