Lore Langendries

De Limburgse ontwerpster Lore Langendries (°1988) behaalde in 2010 een master in Object & Jewellery aan de Hasseltse PXL-MAD. En eerder dan edelmetaal ontwikkelde ze een heel eigen taal. Eerst nog schoorvoetend in porselein, glas en kunststof, maar pas na experimenten met de gelooide huid van springbok zag ze edel potentieel. Het was in die grillige huiden dat ze een eigen verhaal ontdekte. “Ik sneed er halskettingen uit met behulp van een lasersnijder. Een interessante methode waarin ik in eerste instantie nog vooral focuste op geometrische vormen”, herinnert Lore Langendries zich.  

Met deze eerste Flatbeads-reeks reeg ze prompt de ideeën aaneen. Alsof ze met deze werkwijze de delicate balans tussen ambachtelijk en industrieel ontwerpen op de proef kon stellen. Het werd letterlijk haar proefstuk. Waartoe zou deze balans kunnen leiden? Dat wikken en wegen van verleden en toekomst, van beperkingen en ongebreidelde mogelijkheden? Van aloude ambachten in het licht van dat computergestuurd lasercutten? Niet te vergeten dat een zwaarbeladen begrip als ‘uniciteit’ meteen afgewogen wordt met ‘serie’, ‘massa’ of lichtvoetige ‘reproduceerbaarheid’. Een intrigerend domein en in de wereld van het juweel zelfs parels voor de zwijnen.  

Reproduceerbaarheidslimiet

Terwijl ze in wat je haar eerste artistieke cyclus kan noemen nog die reproduceerbaarheidslimiet aftastte, zocht ze tegelijk meer ruimte op voor experiment. Als laureaat van Toegepast 16  bijvoorbeeld, in 2012. Ze maakte toen van deze ‘springplank voor artistiek talent’ van Design Platform Limburg (feitelijke voorloper van Z33’s huidige Format) gebruik om nieuw vrij werk te ontwikkelen. Ze liet zich daarin opmerken met bewerkingen op de klassieke apothekersflessen. “Toen was de gelaagdheid van juwelen iets wat me heel erg intrigeerde, dus ging ik aan de slag met die grote bruine apothekerspotten. Glas blijft me overigens erg aantrekken. Zo broed ik al  lang op ideeën met parfumflesjes”, klinkt het mysterieus. “Al is het maar om even weg te gaan van die haren.”

Hunacturing

Want hoe je het ook draait of keert, Lore Langendries wordt steevast geassocieerd met aaibare juwelen. Van broches, buttons tot halskettingen; het zit haar werkelijk onder de huid. Het is glashelder dat ze in dat lasersnijden van huiden van koeien, schapen, springbokken en zelfs everzwijnen een metier wist te ontwikkelen. Metier overstijgt de handigheid. Meer dan het flux bedienen van wat computers en lasers draait het ook om intuïtie. Het gevoel, een traditie waarin een ambachtelijke, of toch gevoelsmatige aanpak gaat overheersen in het ontwerpproces. Het metier verrijkt het oeuvre. Vanaf dan ook omgekeerd. 

Talente 2013, de gecureerde showcase tijdens Schmuck 2014 in München plaatste haar voor het eerst echt voor het internationale voetlicht. Over de impact van deze beurs doet men niet geringschattend. Voor Juweel van eenzelfde orde als het Salone Internazionale del Mobile voor Meubel: een niet te missen internationale afspraak met het nieuwste van het beste. Het vachtprachtige werk van Lore Langendries wist meteen een publiek in te pakken. Met en zonder verhaal. Nooit bij de haren getrokken. Het bekoort en laat alle ruimte voor ontdekking. Iedereen kan het zelf wel uitvlooien, zelfs nog diepere lagen ontwaren.

Met de toenemende internationale interesse voor haar artistieke uitingen kreeg ook de term ‘Hunacturing’ meer en meer ingang. Met dit vlechtwoord strikte Lore Langendries zoveel meer dan de begrippen Human, Nature én Manufacturing. Ze vervlecht hiermee verschillende dimensies van mens, natuur en hun onderlinge relatie. Even goed hoe we met dierlijke materialen omgaan, tot met het contrast tussen gestuurde en natuurlijke productie. Met dat voortschrijdend inzicht reeg het ontketend talent almaar meer parels aaneen.

In 2015 werd ze opgenomen in de expo voor de Mari Funaki Award, uitgereikt door de gerenommeerde Australische Gallery Funaki en daar waar Schmuck haar in Talente eerder voor het voetlicht plaatste, knipten nu werkelijk alle volgspots aan. “De precieze impact daarvan? Moeilijk te benoemen. Je voelt wel dat er ineens verbindingen mogelijk worden, want er overkomt je plots van alles wat je niet voor mogelijk achtte. Contacten met galeriehouders bijvoorbeeld. Mensen die dan op hun beurt weer curatoren aanbrengen.”

Vachtpracht en Tableskin

Zo verwijst ze onder meer naar Antidorcas LL 1601, een duo expo die ze in 2016 met de bekende Duitse ontwerpster-kunstenares Gésine Hackenberg mocht vullen bij Galerie RA. Deze Amsterdamse galerie opende op haar beurt weer nieuwe deuren. Even goed leidde het tot beestige projecten zoals Holstein LL 1401, een modulaire installatie waarbij ze uit een Holstein-koeienhuid 366 broches haalde. “Een mediageniek verhaal was dat”, zegt ze hierover. “Tot op vandaag spreekt men me daar nog op aan. Om één of andere manier heeft de Holstein-huid me hier in eigen land bij een breed publiek geïntroduceerd.”

Holstein LL 1401 was een opgemerkte samenwerking met LECHAPERON Unlimited van Vicky Janssen met een erg helder opzet. Eén koeienhuid, daaruit 366 ronde uitsnedes, goed voor een unieke én genummerde broche. Telkens een broche verkocht werd, kwam er een foto van de drager in de plaats. Lifestyle weet je wel. Met Holstein LL 1401 leek Lore Langendries in ieder geval de koe bij de horens te vatten. Alsof met het afronden van haar doctoraal een nieuw verhaal volgde. Een nieuwe cyclus zelfs, met de promotiebul als vrijgeleide.

“Ik voelde toen in ieder geval minder druk. Opluchting zeg maar.” Met meer ruimte in hoofd en hart laafde ze zich gretig aan de energie die vrijkomt via nieuwe samenwerkingen. “ ” In deze periode situeert zich ook de samenwerking met de Kortrijkse textielfabrikant Verilin.

Deze wisselwerking met Verilin stamt uit de kruisbestuiving van Hands on Design. 8ste Triënnale voor Vormgeving, waarin design(ers) geënt werd(en) op ambacht(elijke producenten). Het leidde tot Tableskin, een picknicktafelkleed waarbij Langendries de limieten van Verilins jacquardweefgetouw opzocht door het een patroon van een harige reeënhuid te laten nabootsen. “Nooit eerder werd een dierenhuid in textiel vertaald en we slaagden erin om de pixels van een grafisch bestand, gebaseerd op een foto, om te zetten in een collectie tafel- en bedlinnen”, klinkt het. In 2018 kreeg deze Tableskin-collectie een Henry Van de Velde Award in de categorie Design-Led Crafts. 

Hiding the Fragment

Terwijl haar werk zich een eigen weg baande via galeries en tentoonstellingen, ging Lore Langendries zelf aan de slag als maaklabo-manager bij Mia-H, de Hasseltse modeincubator voor accessoires. In dat machinepark beheerste ze de lasersnijder als geen ander, maar daarbovenop verdiepte ze er zich ook in tal van andere ontwerp- en maakinstrumenten. Door er zich te focussen op het begeleiden van workshops én ander talent, verbreedde ze tegelijk ook haar eigen artistieke horizon.

In de Hiding the Fragment-reeks bijvoorbeeld blijft ze schatplichtig aan ‘Hunacturing’ maar drijft ze de onconventionele fusie van het machinale en manuele, het natuurlijke en artificiële, tussen uniek en het seriële nog verder op de spits. Met meer klemtonen. “De natuurlijke haarrichtingen, maar even goed de weerbarstige haren of specifieke kleurvariaties, dat is op zich niet anders dan wat ik al deed, maar het werd zoveel interessanter naargelang ik onthul of verhul, afhankelijk van hoe dicht het je op de huid zit.” Het is niet dat ze hier enkel met die laser doortastend snijdt, brandt of graveert, nee, ook baardtrimmers en schaartjes allerhande zorgen voor een verknipt perspectief. Ze voegt als het ware een nieuwe dimensie toe, alsof het nu van juweel/object overgaat in een driedimensionaal kamersieraad, of van een halsketting naar spiegelhalssnoer. Grootser als gebaar. Een teken aan de wand. Subtiel en tactiel. En wie een werk koopt, krijgt er een speciaal kammetje bovenop. Het doorbreekt het juweel/object en lijkt aan te sluiten op wat ze Neotenic design noemen.  Diep- maar vooral tastzinnig. Het internationale galeriecircuit reageert eens te meer wild enthousiast.

Empire State of Mind

In 2019 maakt ze deel uit van de presentatie Finding Dodo in de Münchense Galerie Christina Haubs. In deze groepsshow treft ze niet alleen het werk van Märta Mattson, Marion Delarue, Jelizaveta Suska maar ook artistiek zielsverwantschap. Met Finding Dodo overstijgen de ontwerpers met vereende kracht de Schmuck context en het brengt hen zelfs tot de New York City Jewelry Week waar ze opnieuw samen presenteren. Daarop volgt nog een nieuwe presentatie in The Jewelry Library en verkeerde Lore Langendries in wat men een ‘Empire State of Mind’ kan noemen.

Tot Covid-19 dat liedje afbrak en de wereld een halt toeriep. “De Handwerkmesse in München: afgelast. Een nominatie voor de Young Artist Award van Art Jewelry Forum: zonder weerklank. Een afspraak met een Amerikaanse galerie: uitgesteld. Expo’s in Lissabon, maar ook in eigen land: in het gedrang. Het was een dikke vette streep door mijn rekening. Letterlijk en figuurlijk.” Uit het vel van de beer had ze zoveel kunnen halen. 

Ook de activiteiten van de Mia-H modeincubator stopten, al werd eerst het machinepark en nadien ook Langendries’ expertise overgeheveld naar PXL-MAD. Het veranderde haar blik op leven en werk. Ja, uiteraard zijn er nog de galeries van Melbourne tot Montreal en Lausanne tot Seoul. Pleitbezorgers van haar artistiek elan. Maar die wereld die net zo vatbaar was voor haar tactiliteit, kan ze niet met dezelfde tact en vanop afstand bekoren. Ze beheerst gelukkig wel de gave van de uitgekiende zelfcommunicatie, al vanaf het begin van haar carrière. Dat gaat van grafiek tot strakke typo, de eigen productfotografie en het beheer van socials toe. Vooral dat fotografisch documenteren is een onderbelicht talent. Probeer dat maar eens. Een haar voor de lens levert doorgaans kopzorgen. 

Eigen beheer

Naast het eigen beheer en het voeden van de galeries koppelt Lore Langendries ook nog een dubbele taak in het onderwijs. Zo geeft ze naast haar rol bij PXL-MAD ook les in het Kunstsecundair onderwijs, maar dat brengt haar gelukkig niet van de wijs, al stemt het wel tot nadenken. “Twijfel is eigen aan creativiteit, maar het blijft o zo moeilijk om zekerheden af te wegen ten opzichte van de onzekere artistieke toekomst. Dat zullen veel zelfstandige ontwerpers erkennen.”

Opnieuw zocht Langendries de samenwerking op, alsof het een remedie is. Deze keer met Rayah Wauters van Atelier Nauwau. Alsof het opzoeken van drukte, door toedoen van een nieuw project, leidt tot overdruk om zo ironisch genoeg het eigen artistieke elan ook weer op stoom te brengen. Over dat project met Rayah Wauters wil ze nog cryptisch zijn, maar het zal hoge toppen én everzwijnen scheren. Daar kan je nu al van op aan. De zielsverwantschap is van de Finding Dodo soort. Dichterbij huis ook. In de Corona st(r)aat.

Het dient gezegd dat de erkenning van de Henry van de Velde Awards-jury geen moment te vroeg komt. Een cruciaal moment zelfs. Want, een geluk komt ook nooit alleen. Als kersverse moeder plukt ze opnieuw de dag en put ze energie uit kleine dingen. Deze Award voor Young Talent is daarom een niet mis te verstane erkenning, niet een pepmiddel. Langendries is de doorbraak voorbij. Dit is een ijkpunt. Van een nieuwe cyclus.