Caro Van den hole

Hoe omschrijf je een experience designer? Als ‘ervaringsdesigner’, of eerder ‘belevingsontwerper’? ‘Bewustzijnsverruimer’ misschien? Jong Talent Caro(lien) Van den hole (°1983) is wat dat betreft ervaringsdeskundige. 
Door Christophe De Schauvre

Het talent van de onuitwisbare indruk

Ze geeft vorm aan zinnenprikkelende installaties, keer op keer met blijvende of beklijvende herinneringen voor ogen. Het laten ervaren én beleven van verhalen zoals experience design dat vooropstelt, is een discipline waarin Caro Van den hole onmiskenbaar furore maakt.

Het afgelopen jaar ging het hard voor Caro Van den hole. Niet alleen was er de eilandgevoel-versterkende installatie voor het Buda-eiland (Designregio Kortrijk). Er was ook de Talking Pillow-installatie op de Triënnale voor Vormgeving in C-mine Genk en dan nog de wonderlijk weerspiegelende Cumulus-installatie in het Gentse Kunstencentrum Vooruit. Daar leek Caro al haar talent samen te pakken als helium in zeppelins. Hoewel experience design efemeer is – de installaties zijn vaak van korte duur en ook de ervaring is kortstondig – rijgt de in Gent gebaseerde ontwerpster de opdrachten aaneen. En dat blijft niet onopgemerkt.

Het ‘crowdsourcende’ designlabel Mookum deed een beroep op MaisonCaro – haar mentale ontwerpruimte waarin tal van disciplines huizen – om met een levende tentoonstelling zijn innoverende designtraject over te brengen. En dat werd The Make Way, met een hoofdrol voor de scenografie, om het publiek duidelijk te maken dat het klassieke productiemodel voorbijgestreefd is. Caro Van den hole bundelde hiervoor de krachten met designer Kaspar Hamacher. Die leerde ze kennen als Toegepast 14-laureaat in 2009 en samen fungeerden ze de afgelopen twee jaar als designcoaches voor Toegepast 17 en 18. Ook bij deze twee Toegepast-tentoonstellingen stond Caro in voor zowel de scenografie als de volledige communicatie.

Bol. Deel van de installatie Lonely Island in de BUDAfabriek.

MaisonCaro houdt van kruisbestuivingen met andere designers, zoals Kaspar Hamacher, maar Caro heeft ook een sterke band met bijvoorbeeld ontwerpster Linde Hermans (Henry van de Velde Award Jong Talent 2007) en fotografe Liesje Reyskens. Er gaat een katalyserende kracht uit van dit soort samenwerkingen, die telkens weer uitmonden in nieuwe projecten. MaisonCaro werkt ook samen met het Gentse bureau Madoc – een productiehuis voor verhalende, cultuurhistorische tentoonstellingen rond erfgoed, geschiedenis, gespecialiseerde collecties, landschap en kunst. Zo wordt MaisonCaro intussen ingeschakeld voor het ‘experience lab’ van multinational Coca-Cola. En ze denkt nu ook een verhalend traject uit voor het bezoekerscentrum van ’t Zwin in Cadzand, en het Hasseltse Jenevermuseum.

In 2007 studeerde Caro af als productdesigner (Media en Design Academie, Genk). Twee jaar later behaalde ze ook haar master in textielontwerp (Sint-Lucas, Gent). En sindsdien evolueerde Caro alsmaar meer richting experience design. Daar is uiteraard tijd voor nodig. Letterlijk en figuurlijk. Ook al focust ze in haar ontwerpproces zoveel mogelijk op het prikkelen van zintuigen en emotie, ‘tijd’ heeft altijd een rol van betekenis. Zo gaan praktisch al haar installaties over de premisse van tijd, de vergankelijkheid der dingen. Zo is het nu, en zo was het al bij haar deelname aan Toegepast 14, het designtraject van Cultuurplatform Design Limburg. Zelfs haar eindscriptie behandelde ‘tijd’. ‘Eerste Hulp Bij Ontwerpen’ was de titel van dit even beeldrijke als gelauwerde werkstuk, gemaakt op een authentieke typemachine. Meteen een teken aan de wand.

fabFood residence voor Timelab (2011)
fabFood residence voor Timelab (2011)

De in Geraardsbergen geboren – maar in Jakarta opgegroeide – ontwerpster heeft de unieke gave om verhalen te analyseren en dan sensitieve syntheses tot concepten te kneden. Of het nu gaat om een scenografische, (foto)grafische of audiovisuele ingreep, in het totaalconcept (h)erken je haar hand(elsmerk). Dat was zo in The Make Way, in Toegepast 18 - It ’s all in the air en in Playing Senses, haar ‘dinner performance’ in Hong Kong voor Business of Design Week 2012. Neem nu Surprice, een van haar eerste opzienbarende projecten waarbij mensen trouwringen uit ijs aanreiken opdat ze kunnen trouwen voor één minuut. Vergankelijkheid als teken van trouw. Van een andere orde is haar (trouw)ring waarvan de zwarte laag pas afslijt na 25 jaar om dan een perfect gepolijste schittering te vertonen. Ook haar koffielepeltjes van koek ontroeren, net zoals het Tableware mét kookboek dat ze in samenwerking met Studio Pieter Stockmans creëerde. Poëtische schoonheid haalt ze moeiteloos uit porselein of peperkoek.

Food for Thought (2012). Interactieve installatie op I/Object Gent

Sinds 2010 is Caro als praktijkdocent voor de vakken Design en Scenografie verbonden aan de Luca School of Arts. Deze inspirerende academische context en dito contacten zetten haar verder op weg als ervaringsdesigner. Grensverleggend disciplinair. Lange tijd werd MaisonCaro al te gemakkelijk omschreven als productdesign, textielontwerp of food design. Maar nu is er meer bewustwording rond en erkenning voor het efemere domein van experience design. MaisonCaro is meer dan de som van haar individuele talenten in product-, grafisch, set-, scenografie- en food design. Vind je het resultaat van dit huis voor experience design niet zinnenprikkelend? Dan is het op zijn minst bewustzijnsverruimend.

Caro Van den hole lijkt een meer dan gemiddeld ontwikkeld sensitief instinct te hebben. Een talent om het onzegbare te zeggen, door middel van installaties. De gediplomeerde textielontwerpster ontwerpt geen textiel maar ‘tactiliteit’. De productdesigner geen producten, maar emotionele goederen. Geen wonder dat ze zo geïnteresseerd is in de filosofie van de fenomenologie. Daarin is de basisidee dat de manier waarop de dingen overkomen objectief gezien misschien irrelevant is, maar wel een realiteit. Je moet de dingen voor zich laten spreken: dan heb je bovendien geen uitleg in een programmaboekje nodig.

Museum surprice (2008). Project met ijsringen

Het zijn dan ook haar installaties die een sterke indruk nalaten en niet de uitleg die erbij wordt gegeven. Dat talent – om het onzegbare zonder woorden toch gezegd te krijgen – scherpt ze aan door zichzelf het zwijgen op te leggen. Zo ordent ze haar ideeën en gedachten niet in notitieboekjes, maar ze schrijft ze wel neer met een typemachine op rolletjes papier die bedoeld zijn voor kassa’s. Dat beeld typeert Caro Van den hole helemaal: een stream of consciousness, opgerold in de tijd.

De experience designer die ze vandaag is, blijft schatplichtig aan de boodschap van haar scriptie uit 2007, waarin ze de allesoverheersende consumptiedrang en vernieuwingsobsessie in vraag stelde. Want waarom streven we altijd naar nieuwe dingen? Waar ligt de basis van onze vernieuwingsobsessie en de motor van de mallemolen die ‘nieuw’ tot oud en out maakt? Plaats ruimend voor weer iets nieuws, dat daarna hetzelfde lot beschoren is? Kán en móét design hierin een rol spelen, en hoe? “Door als ontwerper meer gevoelswaarde te leggen in objecten”, legde Caro Van den hole lang geleden uit in een interview. “Mensen zouden je ontwerpen moeten gaan koesteren, zeker door de emotionele waarde die ze er dan aan gaan toekennen. Zo krijg je betekenisvolle objecten. Dankzij die emotionele band creëer je duurzaamheid.” Toen sprak ze nog over objecten, vandaag noemt zij ze ‘installaties’. Ze handelt in emotionele goederen en momenten. Kortstondig. In de hoop dat ze je lang bijblijven. En daar slaagt ze vaak in, want haar talent is dat van de onuitwisbare indruk.

Bekijk hier een video met Caro Van den hole.