de Velde
OVAM, partner van de Henry van de Velde Awards
OVAM is sinds 2008 verbonden aan de Henry van de Velde Awards. Waarom? En op welke manier zet deze organisatie in op duurzaamheid in design? Wij spraken hierover met Werner Annaert, Administrateur-generaal van de OVAM, en Brigitte Mouligneau, Transition manager Circular Economy bij Vlaanderen Circulair en jurylid van de Henry van de Velde Awards sinds verschillende jaren.
Jullie zijn sinds 2008 partner van de Henry van de Velde Awards. Waarom beslisten jullie toen om aan te sluiten bij de awards?
Werner Annaert: De OVAM volgt ecodesign op sinds 1990. In 2003 hebben we dat concreet gemaakt door een ecodesignwerking op te zetten. Het besef dat een end of pipe-aanpak slechts een beperkt positief effect kan hebben, vormde de aanleiding om stroomopwaarts in de productieketen beleidsmaatregelen te nemen. Als ontwerpers bewust de gevolgen voor het milieu overwegen bij het nemen van ontwerpbeslissingen, kan de milieu-impact drastisch dalen.
Hoe bereikt een organisatie als de ‘Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij’ de doelgroep van ontwerpers?
Werner Annaert: Flanders DC is een onmisbare partner geweest. De Henry van de Velde Awards leken de perfecte tool om onze ecodesignkar aan te haken. We zijn zeer tevreden over deze samenwerking die 16 jaar geleden werd aangegaan. Ecodesign startte als aparte categorie in de Henry van de Velde Awards en groeide uit tot een vast criterium als onderdeel van een goede ontwerppraktijk voor alle categorieën.
“Als ontwerpers bewust de gevolgen voor het milieu overwegen bij het nemen van ontwerpbeslissingen, kan de milieu-impact drastisch dalen.”
Hoe zet de OVAM zelf in op duurzaamheid in design?
Brigitte Mouligneau: Naast ons partnerschap met de Henry van de Velde Awards, die op professionelen gericht zijn, organiseren we jaarlijks een Ecodesign Award voor ontwerpstudenten. Eindwerken worden door Design Museum Gent, Dott Achilles, Studio D, Knack Weekend, VITO en Flanders DC beoordeeld in verschillende categorieën. Daarnaast organiseren we tweedaagse ecodesignchallenges waarin studenten op zoek gaan naar creatieve oplossingen voor een concrete uitdaging.
In 2024 lanceerden we vanuit de werking van Vlaanderen Circulair een projectoproep om innovatieve projecten in ecodesign te ondersteunen. Partnerschappen van designers, lokale overheden, ondernemingen, onderzoeksinstellingen en organisaties krijgen subsidie om experimenteer-, demonstratie- en disseminatieprojecten op te zetten.
Met de Close The Loop-tool maken we samen met Flanders DC mode-ondernemers wegwijs in de basics van de circulaire werkwijze. Het platform wil de industrie stimuleren om af te stappen van een lineair systeem en het circulaire model te omarmen.
Welke rol kunnen designers spelen bij de transitie naar een circulaire economie, de ontwikkeling van circulaire businessmodellen en systemisch denken?
Werner Annaert: Ontwerpers bepalen 80% van de milieu-impact van een product en 90% van de productiekosten. Het is dus belangrijk dat we ze aanmoedigen de juiste keuzes te maken. Ze kunnen producten en diensten ontwerpen die langer meegaan, gemakkelijker te repareren zijn en aan het einde van hun levensduur eenvoudig te recyclen zijn. Designers ontwerpen ook businessmodellen die zich richten op het behoud van waarde in kringlopen. Dat kan bijvoorbeeld door producten te ontwerpen voor hergebruik, diensten aan te bieden en deelplatformen te stimuleren. Designers helpen systemisch te denken om de complexe interacties binnen een circulaire economie te begrijpen en te optimaliseren. Designers kunnen producten ook zo ontwerpen dat ze consumenten aanmoedigen tot duurzaam gedrag of om er een emotionele band mee op te bouwen. Door duurzame producten gebruiksvriendelijk en aantrekkelijk te maken, kunnen designers het consumenten makkelijker maken om duurzame keuzes te maken.
Naast ons partnerschap met de Henry van de Velde Awards, die op professionelen gericht zijn, organiseren we jaarlijks een Ecodesign Award voor ontwerpstudenten.
