Tucumã

Tucumã bestaat uit geweven sculpturen gemaakt van afgedankte touwen uit een wijngaard. De sculpturen zijn een vertaling van traditionele mandweeftechnieken naar een nieuwe vormentaal. ‘Tucumã’ verwijst naar een gemeenschap in het Braziliaanse regenwoud en meer specifiek naar de Tucumã-palmboom en zijn olieachtige, oranje fruit. Ysaline Ophoff paste de aangeleerde technieken toe op afvalmaterialen met andere karakteristieken en ging op zoek naar manieren om de traditionele vormen te manipuleren.

De jury over Tucumã:

Tucumã valt op door de herkomst van het materiaal, de complexe weeftechnieken en het feit dat het zweeft tussen sculptuur en gebruiksobject. Als jonge ontwerper teruggrijpen naar eeuwenoude technieken om daar een eigen vormentaal mee te maken, is sterk. De collectie in haar geheel getuigt van een eigen universum waarin het fijn toeven is. 

Wat betekent deze award voor jou?

Atelier Balancê is ontstaan vanuit een intuïtief proces, gebaseerd op nieuwsgierigheid en persoonlijke interesse voor inheemse culturen, ambachten en primitieve creatieprocessen. De Henry van de Velde Award betekent voor mij een grote aanmoediging om te blijven vertrouwen op mijn intuïtie en organische manier van werken. Het is een enorme eer om erkenning te krijgen van professionals uit de designsector. En het is uiteraard een heel mooie manier om zichtbaarheid te krijgen en om mensen te bereiken die ik anders niet of moeilijker zou bereiken.

Hoe is het idee voor dit project ontstaan?

Eind 2019 trok ik een aantal maanden naar de Braziliaanse Amazone, waar ik mij omringde met lokale mandenwevers. Die reis heeft veel indrukken nagelaten en inspireerde mij om verschillende verhalen samen te brengen. Het verhaal van Tucumã, een kleine riviergemeenschap in Pará, waar de inwoners in en met de natuur leven, en waar de inheemse cultuur en tradities nog diep geworteld zijn. Het verhaal van een eeuwenoud ambacht en hoe dat mondeling wordt doorgegeven in al zijn gelaagdheid: van plantenkennis en technische knowhow tot de sociale waarde van samenzijn en samen creëren. Het verhaal van een zoektocht naar hoe die traditionele mandvlechttechnieken vandaag de dag toegepast kunnen worden. Welke alternatieve materialen zijn beschikbaar? Hoe kan een nieuwe vormentaal gecreëerd worden?

Hoe draagt het bij tot een betere wereld?

De mand is een prehistorisch gebruiksobject dat handmatig werd geweven met wat de natuur te bieden had. Nu, zoveel jaar later, worden we overspoeld door allerhande afvalstromen en industriële productieprocessen. Door traditionele mandvlechttechnieken toe te passen op die reststromen wordt het maakproces opnieuw vertraagd. Met Atelier Balancê tracht ik, met mijn handen als tools, een ode te brengen aan traagheid en traditionele ambachten en bij te dragen tot een ecologische bewustwording. Tucumã is de vormelijke vertaling van de poëzie die ik terugvind in het mythische en de dynamieken van de natuur, in haar constante transformatie, in haar tijdloze grootsheid, in haar emotie. En die schoonheid vastleggen en transformeren in iets tastbaars maakt volgens mij de wereld mooier en dus beter.